Bandar Bulatan Yang Telah Hilang di Baghdad, Iraq

Kota Baghdad diasaskan pada abad ke-8 sebagai ibu kota Kerajaan Abbasiyah, oleh Khalifah al-Mansur. Khalifah al-Mansur baru sahaja mengalahkan Bani Umayyah, dan al-Mansur mahu membina ibu kota pemerintahan sendiri untuk kerajaannya. Beliau memilih satu kawasan yang terletak kira-kira 30 km ke utara Sassanid di Ctesiphon, di sepanjang tebing Sungai Tigris, dan mula merangka rancangan untuk reka bentuk dan pembinaannya.

Al-Mansur mahu Baghdad menjadi bandar yang sempurna sebagai ibu kota empayar Islam di bawah Abbasiyyah. Untuk itu, beliau membawa masuk beribu-ribu arkitek, jurutera, juruukur, tukang kayu, tukang besi dan lebih seratus ribu pekerja dari seluruh empayar Abbasiyah. Beliau berunding dengan ahli nujum, dan mengikut nasihat mereka, meletakkan bata istiadat pertama pada 30 Julai 762.

Bandar asal telah direka dalam bentuk bulatan dengan diameter sepanjang 2 km. Bulatan adalah penghormatan khalifah kepada ajaran geometri Euclid, yang telah dikaji dan dikagumi. Di tengah-tengah bandar itu berdiri dua bangunan terbaik di bandar itu iaitu: Masjid Besar dan kediaman khalifah, Golden Gate Palace. Sekitar istana dan masjid itu merupakan esplanade dan sebuah bangunan luncur air, di mana hanya khalifah yang dibenarkan untuk menunggang kuda.

Di tepi kandang yang besar ini adalah istana anak khalifah, rumah untuk kakitangan kerajaan dan hamba-hamba, dapur khalifah, berek untuk pengawal kuda dan pejabat kerajaan yang lain. Kawasan pusat ini dilindungi oleh dinding dalaman.

Kediaman dan bangunan komersial pula terletak di antara dinding bulatan luar dan dinding bulatan kedua. Perimeter dinding luar adalah 30 meter tinggi dan 44 meter tebal. Dinding ini dilengkapi dengan alatan pertahanan dan diapit oleh benteng. Ia turut dikelilingi oleh parit yang dalam.

Bandar ini telah dibahagikan kepada empat bahagian oleh dua jalan tegak lurus bersilang dari hujung ke hujung dinding perimeter luar dan berakhir di empat pintu. Setiap satu daripada empat pintu mengarah ke arah bandar yang berbeza - Basra, Kufah, Khurasan dan Damsyik - dan dinamakan sempena itu. Pintu dibuka ke sebuah jalan arcade yang mengelilingi kawasan penempatan.

Malangnya, tiada satu pun tinggalan di bandar besar ini yang kekal sehingga ke hari ini. Kesan-kesan terakhir Bandar al-Mansur telah dirobohkan pada tahun awal 1870-an apabila Midhat Pasha menjadi gabenor Uthmaniyyah di Baghdad. Midhat Pasha mungkin tidak berminat dalam memelihara sejarah, tetapi pembaharuan besar yang beliau perkenalkan untuk Baghdad dan Iraq secara umum, mengubah wajah bandar itu.

Beliau telah membina sekolah-sekolah yang tidak terkira banyaknya dan institusi pendidikan, yang mana pada ketika itu tiada di Baghdad, dan juga hospital, taman-taman awam, sistem bekalan air, jalan raya dan jambatan. Beliau memperkenalkan pembaharuan tanah dan undang-undang cukai dan menggalakkan puak-puak nomad untuk keluar dan bertani. Tiga tahun yang dihabiskan Midhat Pasha sebagai gabenor adalah tahun yang paling penting dalam sejarah moden Baghdad.

source: http://www.amusingplanet.com/, google image